فیوزها، فیوز کاردی

فیوز

فیوز یه عنوان یکی از قدیمی ترین وسایل در مهندسی برق شناخته می شود . در گذشته از یک رشته ساده پلاتین جهت حفاظت کابل ها استفاده می شد . باپیشرفت های بعدی فیوز هایی با کارایی بالا و مناسب ارائه شد که باعث شده فیوزها هنوز یکی از بهترین و مناسب ترین راهکار برای حفاظت مدارها به شمار آید.

اساس کار فیوز های امروزی نسبت به فیوز ها اولیه و قدیمی تفاوت زیادی نکرده است . در ابتدای قرن بیستم فیوزهای پیچی با نام تجاری دیازدDiazedدر شرکت زیمنس ساخته شد . از امتیازات آن می توان طراحی ساده ،ارزان قیمت بودن و قدرت قطع بالا و مشخصات دقیق قطع را نام برد . امروزه با پیشرفت علوم و طراحی تجهیزات متنوع حفاظتی ، هنوز فیوز جایگاه خود را در سیستم های قدرت حفظ کرده و با افزایش روز افزون استفاده از دلایلی چون قیمت مناسب ،سادگی ،عملکرد خوب و نیاز به جای کم و قابلیت اطمینان بالا روبرو هستیم . به همین دلیل از فیوز به عنوان آخرین خط حفاظتی نام می برند.

در ابتدا استاندارد فیوزها استاندارد ابعادی بود که دلیل آن هم سهولت تعویض و جلوگیری از خطا در انتخاب بود . به مرور زمان و با افزایش قدرت اتصال کوتاه و گسترش استفاده از برق ضرورت شناخت خواص دیگری مانند منحنی جریان – زمان ، قدرت قطع و توان تلف شده نیز مطرح و در استانداردها تعریف شد. در حال حاضر عمده فیوز های قدرت با استانداردIEC60269برای فشار ضعیف وIEC60282برای فشار متوسط برای سراسر جهان یکسان سازی شده است . این استاندارد باعث تسهیل در انتخاب و تعویض فیوز شده است . استانداردENاروپا بسیار مشابه استانداردIECاست بنابراین این استاندارد برای کشورهای اروپایی قابل اجرا است.

به جز این استاندارد کشور آلمان(DIN EN,VDE)عموما ترجمه استانداردهای مشابه جهانی هستند فقط در استاندارد آلمان با هدف پیشگیری از خطا های مخاطره آمیز دو سیستمNHوD/DOبه آن اضافه گردیده است

همینطور تعدادی از استاندارد هایVDEموجود می باشد که معادلی در استانداردهای بین المللی برای آن وجود ندارد :

فیوزNHوHHمحدود کننده جریان جهت ترانسفورماتورها

فیوزNHخاص وسایل و تجهیزات معدن

فیوز های 1000 ولتی برای حفاظت مدار موتور های الکتریکی

فیوزهای نوعDبا المنتE16تا 25 آمپر

فیوزهای نوعDتا ولتاژ 750 ولت برای تراکشن های قطارهای برق

فیوزهای نوعDتا 500 ولت برای کاربردهای معدن

فیوز هایD0690 ولت

فیوز کلید های مدلD0

از نظر اهل فن فیوز یعنی یک قطعه تعویض شونده که همان فیوز لینک است از نظر استاندارد فیوزبه معنای یک تجهیز کامل است به عبارت دیگر فیوز یعنی:

پایه فیوز (جایی که فیوز روی آن نصب می شود )
فیوزلینک
نگهدارنده فیوز (دسته فیوز ، کلاهک پیچی فیوز)
بخش تست (فشاری ،پیچی)
پوشش برای جلوگیری از شوک الکتریکی و دیواره های جدا کننده برای جاهایی که چند فیوز کنار هم قرار دارند

فیوز های نوعD(فیوزهای پیچی ،بوکس)

پوشش و محافظت خوب در برابر تماس فرد با قطعات برق دار ،در نتیجه محافظت در برابر شوک الکتریکی و دارا بودن رفتار ثابت در برابر تغییرات جریان را از ویژگیهای این نوع فیوز به حساب می آید . این فیوز به گونه ای طراحی شده فیوز لینک موجود در یک فیوز را نمی توان با فیوزلینک با جریان بالاتر تعویض نمود این به دلیل وجود قطعه محدود کننده ابعادی نصب شده در پایه فیوز است . فیوز لینک نوعDفقط در پایه فیوزهایی که مجهز به قطعه محدود کننده ابعادی متناسب با جریان نامی یا بزرگتر هستند قابل استفاده است .محدود کننده ابعادی فقط با استفاده از ابزار متخصص قابل نصب است بنابراین تعویض این قطعه نیاز به تجربه و مهارت است

فیوزهای نوعDبا نام تجاریDIAZEDنیز شناخته می شود .مشخصاتی چون دارا بودن سقف ولتاژ 500 ولتACوDCو همینطور سطح اتصال کوتاه 50 کیلوآمپرACو 8 کیلو آمپرDCسبب شده تا این نوع فیوز علاوه بر مصارف خانگی در مصارف صنعتی هم بکار می رود . با ورود نوع جدید تیپDکه دارای ولتاژ قابل تحمل 400 ولتACو 250 ولتDCو توان تلفاتی پایین تر و ابعاد کوچکتر بود کهNEOZEDنام داشت این فیوز در طبقه بندی اندازه به تیپD0شناخته می شود . در انواع فیوزی که تا به حال تولید شده تیپNDZبه عنوان کم حجم ترین شناخته شده است و این فیوز ها با دو سرعت عملکرد سریع و تاخیری وجود دارند(TNDz)که با علامت حلزون روی آن قابل تشخیص است و نوع سریع آن در مدار کنترل و اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد . در جدول زیر خلاصه از انواع فیوزهای پیچی (بوکس) آورده شده است