راهنمای خرید انواع الکتروموتور

روش انتخاب الکتروموتور مناسب

ا

راهنمایی برای خرید مناسبودرست یک الکترو موتور نیاز به اطلاعات فنی و دقیق دارد . چرا که در صورت اشتباه در انتخاب الکترو موتور شما با اطلاف هزینه و وقت مواجه خواهید شد . پس قبل اقدام به انتخاب و خرید الکتروموتور به شما صمیمانه پیشنهاد می کنیم ،  بهتر این مقاله را با دقت بخوانید .

الکترو موتور بنا به تعریف کلی یک وسیله الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مککانیکی تبدیل می کند . این تبدیل در واقع به شکل حرکت مکانیکی دورانی است . از این رو الکترو موتور یا موتور الکتریکی دارای یک بخش ثابت با استاتور و یک بخش دوار یا روتور می باشد . الکترو موتورها با کاربرد زیادی که در راه اندازی بار مختلف چه خانگی و چه صنعتی دارند . یکی از دستگاه اصلی در توسعه اقتصادی و صنعتی بشمار می آیند . الکترو موتورها برای راه اندازی پمپ های آب ، هواکش ها ، نوار نقاله و ... مورد استفاده دارد . از این الکترو موتور را قلب صنعت نام گذاشته اند .

الکتروموتورها را می توان به دو گروه اصلی تقسیم بندی نمود :

• الکتروموتور هایAC
• الکترو موتورهایDC

الکترو موتورهایAC

الکتروموتور هایACبه الکترو موتورهایی گفته می شود که توسط جریان متناوب یا همان برق شبکه انرژی الکتریکی تغذیه شده ، راه اندازی و بهره برداری می شوند.این گروه از الکترو موتورهای دارای انواع مختلف و متنوع هستند که بسته به نوع استفاده و شرایط بهره برداری می توان از آنها استفاده نمود .

از الکتروموتور هایACکه بیشتر مورد استفاده دارند الکتروموتورهای روتور قفسه ای هستند این الکترو موتورها دبه دلیل سادگی ساختمان ، استحکام بالا ، استهلاک پایین و سبک بودن بسیار مورد استقابل قرار گرفته اند .

این الکترو موتورها در گروه آسنکرون (الکترو موتور هایی که دور آنها ثابت نیست با توجه به میزان گشتاور بار و مقاومت بار متصل به شقفت خروجی) دور آنها کم یا زیاد می شود.

در انتخاب الکترو موتور شما در ابتدا نوع تغذیه اعمال شده به الکترو موتور را باید مشخص کنید. اکترو موتورACیاDC

سایبر مشخصات مهم در انتخاب الکترو موتورACشامل موارد زیر است :

1. تک فاز یا سه فاز بودن الکترو موتور
2. فرکانس نامی
3. توان مکانیکی خروجی الکترو موتور بر حسب کیلو واتKWیا اسب بخارHP
4. ولتاژ کاری الکترو موتور بر حسب ولت ( که با توجه به شبکه برق این مقدار مشخص می شود)
5. تعداد دور الکتروموتور در دقیقه که با واحد دور بر دقیقهrpmمشخص می شود .
6. روش نصب یا شکل استقرار که بر اساس استاندارد های مشخص برای الکترو موتور ها تعیین می شود
7. درجه حفاظت یاIPاین مشخصه شرایط محیطی محل نصب و بهره برداری از الکتروموتور را تعیین می کند .
8. اندازه بدنه یا سایز فریم
9. ضد انفجار بودن الکترو موتور
10. رده عایقی یا کلاس عایقی الکترو موتور
11. راندمانEFFICIENCYالکترو موتور
12. جنس بدنه
13. رژیم کاریDUTY SERVICE
14. امکانات یا ویزگی های خاص نظیر داشت ترمز مکانیکی ، شفت انکودر ، تاکوژنراتور و ....

بیشتر بدانید:

• پلاک خوانی الکتروموتور
• راه اندازی موتورهایAC
• ابعاد بدنه الکتروموتور
• اصول و روش های هم محوری الکتروموتور و بار

الکترو موتور تک یا سه فاز

الکتروموتور هایACبه دو نوع تک فاز و سه فاز تقسیم می شوند تنوع در الکترو موتورهای تک فاز بیشتر سه فاز است .

در صنعت بیشتر از الکتروموتورهای سه فاز استفاده می شود . چرا که راندمان الکتروموتورهای تک فاز بسایر کمتر از الکترو موتورهای سه فاز است . الکترو موتورهای تک فاز رامی توان تا ماکزیمم توان3KWیا4HPدر بازار تهیه نمود .

فرکانس نامی

الکترو موتور برای دو عدد فرکانس نامی مشخص50Hzو60Hzساخته و در بازار وجود دارند . نکته مهم در مورد فرکانس نامی این است که موتور با فرکانس نامی60Hzاگر در فرکانس50Hzمورد استفاده قرار گیرد حدودا 10 تا 15 درصد از تئان خروجی خود را از دست می دهد . به عنوان مثال موتور10KWبا فرکانس نامی60Hzاگر در فرکانس50Hzمورد استفاده قرار گیرد توان تحویلی به بار آن 8.5 تا 9 کیلو وات خواهد بود. از طرفی توجه داشته باشید که نمی توان موتور با فرکانس نامی50Hzرا در شبکه برق60Hzمورد استفاده قرار داد .

توان مکانیکی خروجی الکترو موتور

توان خروجی یک الکترو موتور بر حسب کیلو واتKWیا اسب بخارHPبیان می شود . این توان همان توان مکانیکی الکترو است که بر حسب دور و گشتاور بیان می شود .قدرت × سرعت = توان انرژی مکانیکیاین توان برای موتور با گردش دورانی شفت عبارت است .(نیوتون متر)قدرت دورانی×(رادیان بر ثانیه)سرعت دورانی = توان انرژی مکانیکی دورانی(وات)که رابطه آنP=w.Mکه در این رابطه

توان مکانیکیP=

سرعت زاویهW=

گشتاور دورانیM=

توان مکانیکی الکترو موتورها بر اساس استاندارد تعیین و تولید کنندگان الکتروموتور بر همین اساس رنج تولید خود را تعیین می کنند

سایر مقالات مرتبط:

چگونه یک پمپ آب خوب بخریم؟

بررسی عوامل مهم در نصب پمپ آب خانگی مناسب برای انواع ساختمان ها

پمپ کف کش چیست؟ کاربردها، انواع و بهترین عملکرد یک کفکش

در جدول زیر این مقادیر بر حسب اسب بخار و کیلو وات مشاهده می کنید.

جدول مقادیر استاندارد توان خروجی الکتروموتور هایAC

ولتاژ کاری الکترو موتور

ولتاژ کاری یک الکترو موتور با توجه به تک فاز یا سه فاز بودن آن همچنین نحوه اتصال موتور به تغذیه مشخص می شود بر  این اساس در موتور های تک فاز یک ولتاژ قید می شود که همان ولتاژ کاری موتور است . در اینجا لازم توضیح است که اگر الکترو موتوری به کونه ای طراحی و تولید شده باشد که بتئاند با چند ولتاژ کارکند در این صورت بایستی نقشه یا شماره ترمینال های اتصال اتلکترو موتور برای ولتاژهای مختلف همراه الگترو موتور به مصرفرکننده ارائه گردد .

در موتور های سه فاز با توجه به شکل اتصال می توانند به ولتاژ های مختلف متصل شوند در این حالت شما با دو نوع اتصالذروبرو خواهید اتصال ستاره که باYنشان داده می شود و دیگری اتصال مثلث که با∆نشان داده می شود . در این حالت مقدار ولتناژ بین دو فاز در نظر گرفته می شود . در زمان اتصال الکترو موتور سه فاز به تغذیه باید به شکل اتصال موتور (ستاره یا مثلث ) توجه شود.

تعداد دور الکتروموتور

تعداد دور الکترو موتورACبا فرکانس شبکه تغذیه کننده موتور رابطه دارد به این ترتیب که با کاهش یا افزایش فرکانس تغذیه موتورACمی توان دور آن کم یا زیاد کرد . تعداد دور هر موتورACبر روی پلاک مشخصات قید شده است . این دور برحسب دور بر دقیقه مشخص شده که باrpmنشان داده می شود. در زماتن انتخاب الکترو موتور بایستی به دور یا سرعت دوران توجه نمود .

همیشه توجه داشته باشید که تعداد نامی موتور در حالت بار کامل و اتصال شفت الکترو موتور به بار تعیین می شود .

روش نصب یا شکل استقرار الکتروموتور

الکترو موتورها به صورت کلی از سه محل بر روی محل استقرار خود نصب می شوند یا سه محل عهبارت است از

• بر رروی پایه که برروی بدنه موتور قرار دارد .
• بر روی فلنج بزرگ که معمولا از قطر بدنه موتور بزرگتر است .
• برروی فلنج  کوچک که داخل بنه در بخش براکت یا درپوش جلویی الکترو موتور وجود دارد .

از این روی با توجه به استاندارد هایIECوNEMAروش های نصب به صورت یک سری که استاندارد شده است که این کدها بر روی پلاک مشخصات الکترو قید می شود .

درجه حفاظت یاIP

الکترو موتور بسته به شرایط محیط محل نصب بایستی دارای پوشش یا حفاظت هایی باشد که   در برابر نفوذ عوامل خارجی مانند رطوبت و گرد غبارخفاظت لازم را داشته باشد . برای تعیین و استاندارد سازی این مشخصات استاندارد تحت عنوانIndex Protectionایجاد شده است که به اختصار به آنIPگفته می شود.IPدر واقع میزان حفاظت الکتروموتور در برابرنفوذ دو عامل رطوبت(آب) و گرد و غبار را تعریف کند که به آن دره حفاظتیIPنیز می گویند. در این روش تعیین حفاظت بعد حرفIPیک عدد دو رقمی قرار می گیرد که از سمت چپ رقم اول مربوط به حفاظت در برابر نفوذ گرد و غبار و رقم دوم حفاظت در بابر نفوذ آب را مشخص می کند . اعداد و مفهوم آنها در جدول زیر آورده شده است .

جدول کدهای IP

اندازه بدنه یا سایز فریم

اندازه بدنه یا سایزفریم الکترو موتور بستگی مستقیم به توان الکترو موتور دارد به این ترتب که با افزایش تاون اندازه بدنه یا سایز فریم الکترو موتور بزرگ خواهد شد . بر اساس استانداردIEC60034اندازه و ابعاد موتورها تولید شده توسط تولید کنندگان با توجه به توان آنها دبایستی در قالب ها و ابعاد تعیین شده توسط این استاندارد باشد . مهمترین اندازه یک موتور در واقع ارتفاع مرکز شفت نبت به پایه استقارار الکترو موتور است که در شکل زیر با حرفHنمایش داده شده است که این عدد بر حسب میلیمتر سایز فریم موتور را مشخص می کند .

جدول ابعاد و سایز فریم موتور ها در شکل زیر آورده شده است.

ضد انفجار بودن الکترو موتور

ضد انفجار یا مناسب بودن الکترو موتور برای استفاده در محیط هایی که دارای خطر حریق و انفجار هستند یک مشخصه مهم در انتخاب الکترو موتور برای این گونه محیط ها است . در واقع محیط هایی مانند سایت های نفت و گاز ، پتروشیمی ها ، کارخانجات ریسندگی و بافندگی ، کارخانه های تولید پودرهای عالی ، شکر ، جایگاههای عرضه سوخت و مواد نفتی جزء مکانهایی هستند که در آنها خطر بروز حریق و انفجار وجود دارد از اینرو الکترو موتور هایی  که در این مکان ها مورد استفاده قرار می گیرند بایستی برای این مکانها طراحی و ساخته شوند . این مکان ها به اختصار مناطق خطرHazardous areaگفته می شود .بر روی تجهیزات و الکترو موتورهای قابل استفاده در مناطق خطر که به ضد انفجار نیز معروف هستند علامت به شکل زیر نصب می شود که نشان دهنده این است که می توان این تجهیز را برای این مناطق مورد استفاده قرار داد .

رده عایقی یا کلاس عایقی الکترو موتور

در ساختار الکترو موتور برای عایق کردن مدار حامل جریان الکتریکی از سایر بخش الکتروموتور از مواد عایق جریان الکتریکی استفاده می شود . این عایق ها عموما از نوع عایق های جامد هستد که برروی سیم ها کلاف های سیم پیچ شده و بین کلاف ها باهم و کلاف با شیار هسته استاتور قرار می گیرند .

در بسیاری از مواد عایق مورد استفاده در عایکاری الکترو موتورها از مواد عالی یا رزین های عالی استفاده شده است .

هر یک از این مواد تا درجه حرارت مشخص می توانند خواص فیزیکی ،شیمیایی و یا الکتریکی خود را حفظ کنند که به آن ماکزیمم درجه حرارت قابل تحمل می گویند . استانداردNEMAوASTMاین مواد را در گروه هایی رده بندی نموده است. تا تولید کننگان الکترو موتور با استفاد ه از این رده بندی اطلاعات مربوط به عایق مورد استفاده در الکترو موتور را برای مصرف کنندگان بر روی پلاک مشخصات الکترو موتور مشخص نمایند. این مشخصه که تعدادی حروف تعیین می شود به عنوان رده عایقی یا کلاس عایق شناخته می شود . در زیر جدول رده عایق آورده شده است .

رده عایقی مورد استفاده در بیشتر الکترو موتورها از نوع ردهFاست .

راندمانEFFICIENCYالکترو موتور

در انتخاب الکترو موتور مسئله راندمان خصوصا در کاربردهای صنعتی بسیار داری اهمیت است .  چرا که در بهره برداری در یک دوره طولانی هیزنه تلفات ممکن است از هزینه خود الکترو موتور بیشترباشد بر اساس استانداردIECراندمان الکترو وتور ها براساس جدول زیر بیان می شود . توسیه این است که اگر الکترو موتور زمان کار طولانی در شیف های پیوسته دارد از نوع راندمان بالا انتخاب و استفاده نمایید .

جنس بدنه الکترو موتور

بدنه الکترو موتورها ممولا از جنس آلومینیوم تزرق شده یا فولاد ریختگری و یا چدن ریخکری ساخته می شود .

در مواردی که وزن الکترو موتور باید کم باشد بهتر از بدنه آلومینیومی استفاده کنید. در مواردی که بدنه با تنش های شدید مکانیکی و ضربه مواجه است بهتر از بدنه فولاد ریختگری انتخاب الکترو صورت گیرد . در محیطهای مرطوب با خوردگی بالا بدنه چدن ریختگری پیشنهاد می شود .

لازم ذکر است در موارد خاص ممکن است بدنه الکتروموتور مواد دیگری نظیر استیل ضد زنگ یا آلیاژهای فولاد نیز ساخته شود . که بیشتر برای کاربردهایی ویژه از آنها استفاده می شود .

رژیم کاریDUTY SERVICE

رژیم کاری الکترو موتور در عمل نشان دهدنه چگونگی بهره برداری از این الکترو موتور ار مشخص می کند . توجه به شکل و زمان بندی بهره برداری از الکتروموتور رزیم کاری الکترو موتور را تعیین می کند . بهتر است زمان بنذی زیر بار قرار گرفتن الکترو موتور ار قبل اقدام به انتخب و خرید الکترو موتور بررسی کرده سپس اقدام به انتخاب و خرید نمایید . رزیم کاری شامل 10 رزیم است که با حروفS1تاS10مشخص می شود . در زیر جدول خلاصه رژیم کاریS1تاS8اورده شده است .

امکانات یا ویزگی های خاص

در انتخاب یک الکتروموتور ممکن است یک سری ویزگی های خاص نظیر امکان دریافت و ثبت سرعت موتور ، امکان دریافت موقیت مکانی روتور و شفت موتور ، حرارت سیم پیچ ها ، حرارت بلبرینگ ها ، میزان ارتعاش و ... وجود داشته داشته باشد. در هنگام انتخاب موتور در صورت نیاز این ویژگی ها نیز باید در نظر گرفته شود.

• ---

  برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مشخصات فنی و دریافت مشاوره خرید و استعلام قیمت به فروشگاه ویدفکتور مراجعه فرمایید:

• خرید الکتروموتور تکفار
• خرید الکتروموتور سه فاز
• خرید موتور کولر آبی
• خرید الکتروموتور مشعل